Vrijwilligerswerk
We hebben ons aangemeld bij ‘Workaway’, een organisatie die wereldwijd vrijwilligers zoekt voor allerhande onbetaalde werkzaamheden en banen. Variërend van klusjes en werkzaamheden in huis en tuin tot hulp bij ICT en lesgeven. Er is voor iedereen altijd iets te vinden. Vooral voor jongeren die goedkoper willen reizen is dit ideaal. Je hebt gratis kost en inwoning en ontmoet vele andere vrijwilligers. Tegelijkertijd doe je zeer gewaardeerd werk voor je mindere medemens.

Wij zijn aangenomen door Sovannarith (‘Zeg maar So’) om Engels te geven aan achterstandskinderen. Hij is dit project jaren geleden opgestart om kansarme jongeren te helpen. Hun leeftijd loopt van 5 tot 15.
Hij haalt ons op met zijn vierpersoons tuktuk uit het centrum van Siem Reap. Onderweg pikken we nog een vrijwilligster op. Ze heet Emily, is twintiger en Amerikaanse en ‘digital nomad’ voor een bedrijf en zwerft al twee jaar op deze manier de hele wereld over, daarnaast doet zij ook vrijwilligerswerk. We maken snel, makkelijk en prettig contact omdat we dezelfde soort reiservaringen delen en hetzelfde werk gaan doen.
Het project krijgt geen subsidie en draait op donaties. Toen we hoorden dat de 101 leerlingen geen lesmateriaal hadden, hebben we voor ieder een tekstboek, werkboek, en schrijfgerei en voor allen een voetbal gekocht. Het voelt erg goed om hen op deze manier te helpen en wij worden met open armen ontvangen.

Armoedig
Na een half uur rijden verlaten we de geplaveide wegen en rijden een verhard zandpad op. Even later komen we aan bij de ‘school’. Het blijken twee kleine leslokalen te zijn. In ieder kunnen 14 kinderen. Dat is al heel wat. So is ooit in de buitenlucht begonnen.
Ik vergelijk het direct met de klassen van 26 leerlingen die ik in Nederland heb gehad. Sovan woont met zijn vrouw en vier kinderen in een garage-achtige ruimte waar de tuktuk geparkeerd wordt en geen vloerbedekking is. Er staan een tafel en stoelen voor de vrijwilligers. Iedereen verblijft overdag in deze ruimte. Kinderen komen ruim voor de les op de harde kleigrond zitten om hun favoriete spel te spelen met kleine ruilplaatjes. Ze spelen een variant van ‘steen, papier, schaar’ en leggen plaatjes op de grond, tot er een winnaar overblijft die de ze krijgt. Er staat een hangmat en er hangt er ook een in So zijn tuktuk waar vooral de dames gretig gebruik van maken. We zagen ze ook in de tuktuks in de stad. Als de chauffeur geen klanten heeft ligt hij in zijn hangmat te rusten of te slapen.

So’s vrouw kookt op een tweepits gasstel steeds een variatie van de traditionele Khmer curry, een rijst- of noedelgerecht met groente. Het zag er in eerste instantie niet appetijtelijk uit maar het smaakt heerlijk!
‘Gatver Bo, er staat een oude halfnaakte man naar ons te kijken’. Ik voel even boosheid in mij opkomen maar wordt gerustgesteld door So. Het blijkt zijn schoonvader te zijn die aan de andere kant van de met kippengaas afgeschermde ruimte woont, samen met zijn vrouw.
Hij kijkt glunderend naar de westerse dames die voor hem een zeer welkome afleiding zijn van zijn eentonig bestaan. Zijn vrouw die buiten op een houtvuurtje op de grond kookt ziet het gelaten aan.

Lesgeven
De volgende dag beginnen Emily en ik met de eerste lessen om half acht. Von helpt mij twee dagen en probeert het dan ook alleen met de allerjongsten. Dat valt haar best tegen en zij wordt ‘gered‘ door drie nieuwe vrijwilligers die twee dagen later aankomen en het van haar overnemen. Daarna helpt Von de anderen waar zij maar kan.
De leerlingen zijn gemotiveerd om Engels te leren om daarmee een streep voor te hebben op hun leeftijdgenoten die het niet leren. De kleintjes zijn wat minder gemotiveerd, af en toe kruipen ze onder de tafels en als er een op mijn rug klimt als ik langs loop sta ik het maar toe, ze hebben al zo weinig, vind ik.
We proberen de lessen op te vrolijken met klapliedjes (head, shoulders, knee and toes, knee and toes) en andere spelletjes wat zeer gewaardeerd wordt. Ik voel mij het prettigst bij de oudere leerlingen aan wie ik mijn verhaal kwijt kan en af en toe een ‘levensverhaal’ vertel. (‘Kijk naar wie het minder heeft en niet naar wie het beter heeft’, en gedenk zo mijn moeder.)
Ik pas dat ook op deze plek weer toe. Wat is het hier een armoedige toestand.

Beesten in de slaapkamer
De slaapkamers en badkamers verdienen hun naam niet. Oké, we kunnen er slapen en douchen, maar vraag niet hoe.
Als Von ‘s nachts beestengeluid naast haar bed hoort is zij er wel klaar mee. Ik vermoed dat het de overal in Azië aanwezige gekko’s zijn die banger voor ons zijn dan wij voor hen. Al zou je willen, je krijgt ze niet te pakken, ze zijn razendsnel en zijn fijne insecten opruimers.
De douche is een koud water slang. De twee badkamers en toiletten zien er ronduit smerig uit. Ik stel mij stoer op maar besluit ter plekke om hier niet terug te willen komen terwijl ik juist heb besloten om dit geweldige werk de komende zomer te gaan voortzetten, maar niet meer hier dus. Ik heb medelijden met So als blijkt dat de anderen er ook zo over denken. Het lesgeven is erg leuk, maar de leefomstandigheden zijn ver onder de maat.
Het contact met de andere vrijwilligers maakt een hoop goed, we zijn snel een hechte groep die elkaar helpt waar mogelijk. ‘s Avonds wordt er muziek gemaakt en gedanst.
Tijdens een middagpauze gaan we met de tuktuk naar de lokale markt tien minuten rijden. We kopen er alleen fruit en groenten want verbazen ons ook hier weer over de stukken vlees en vis die ongekoeld in de buitenlucht liggen en waar vele vliegen naar hartelust op rondlopen. Het is te goor voor woorden, maar de lokale bevolking lijkt zich er niet druk om te maken. Ze zullen het wel goed braden hoop en vermoed ik. Wij slaan dat gedeelte graag over.

Afscheid
Na een week lesgeven sluiten we af met een spelen circuit. De kinderen vinden het geweldig en spelen in de pauzes zelfs door.
We nemen afscheid met dikke knuffels, hier en daar met moeite omdat vooral de kleinere kinderen ons niet lijken los te willen laten.
So brengt ons voor de laatste nacht terug naar het luxueuze hotel in het stadscentrum. We genieten nu nog meer dan ooit van de schone douche en het schone bed.
Morgen vliegen we naar Ho Chi Minh, vroeger Saigon, in Vietnam om drie weken op twee katten te passen.

Henk