Stoomgemaal Vier Noorder Koggen
Gebouwd in 1866 en nog altijd bruikbaar
Gepubliceerd: 26 augustus 2024
Van wind naar stoom
Voordat de stoom uitgevonden werd, draaiden molens op de wind. Hiermee draaiden de wieken en werd het water opgepompt om polders droog te houden. Deze molens waren erg afhankelijk van de wind; waaide het niet, kon er niet gemalen worden.
In 1866 besloot waterschap de Vier Noorder Koggen hun molens met een stoomgemaal te ondersteunen om de polders droog te houden. Bemaling werd overgenomen door het stoomgemaal als er geen wind stond om de molens te laten malen.
In 1907 werd er een nieuwe motor in het gemaal gezet, waardoor de molens niet meer nodig waren. Ze werden afgebroken.
Van kolen naar diesel
Kolen waren duur en een alternatief werd gevonden in de dieselgemalen. Veel stoommachines werden afgebroken en vervangen voor dieselmotoren. Veel stoomgemalen waren afgebroken.
Van diesel naar elektriek
Door de herinrichting van het land en een nieuw slotennetwerk werden veel gemalen gesloopt. Dit dreigde ook voor Vier Noorder Koggen gebeuren. Gelukkig wisten stoomliefhebbers de sloop te voorkomen en is het nu een Rijksmonument. Sinds 1985 zit het Nederlands Stoommachine Museum in het gemaal. Er is een nieuw elektrisch gemaal met dezelfde naam gebouwd in 2015. Dat staat een paar kilometer zuidelijker. Het oude gemaal wordt ingezet in tijden van nood.
HHNK.nl
Klik op één van de afbeeldingen voor een vergroting.