Op weg naar een innovatieve economie
De regio Noord-Holland-Noord staat voor grote transities op het gebied van klimaat, duurzaamheid en inclusie. Met een sterke en innovatieve economie kan ze deze opdracht aangaan. Maar wat moet er gebeuren om dat te bereiken? Uit onderzoek van RaboResearch rollen vijf opgaven om de regio te versterken en toekomstbestendig te maken. De rode draad: scherper kiezen voor nieuwe economische activiteiten en actiever samenwerken.

Toekomstbestendig
Noord-Holland-Noord is een welvarend gebied dat veel te bieden heeft, maar de regio kent ook uitdagingen. De economie groeit er minder hard dan gemiddeld in Nederland. Innovatie in het bedrijfsleven blijft wat achter, de infrastructuur en huizenmarkt kan nog verbeteren en groeien en de regio heeft moeite om jonge talenten te behouden. Op basis van onderzoek van RaboResearch presenteert Rabobank vijf opgaven om de Noord-Holland Noord toekomstbestendig te maken. Met als doel een brede welvaart, dus niet alleen economische groei, maar ook op het gebied van onder meer gezondheid, leefbaarheid, sociale cohesie en veiligheid.

Het onderzoek
De onderzoekers interviewden tijdens het onderzoek sleutelpersonen bij toonaangevende bedrijven, kennisinstellingen en overheidsorganisaties in de regio. Ook hielden ze gesprekken met studenten, stakeholders en bedrijven en vergeleek de uitkomsten met eigen cijfers en analyses.

Aanvulling op Amsterdam
In de economie van Noord-Holland Noord is één vraag onontkoombaar: hoe verhoudt de regio zich tot de Metropoolregio Amsterdam (MRA)? Want deze sterke en snel groeiende economische buurregio trekt veel naar zich toe: bedrijven, voorzieningen, arbeidskrachten. Dat valt te zien als een bedreiging, maar volgens Rabobank ligt juist hier ook een mooie kans. Namelijk om te zorgen dat deze twee heel verschillende regio’s elkaar aanvullen en versterken. Wel is het hiervoor nodig om economisch slimme keuzes te maken en de beste kanten van de regio beter te benutten.

Scherp kiezen en bruggen slaan
De regio heeft enkele sterke sectoren in huis die een goede basis zijn voor economische vernieuwing. Uit de interviews en gesprekken komen vijf innovatieve economische activiteiten naar voren waar de regio scherp voor zou moeten kiezen: veredeling van zaad en bloembollen, energy & health, de ‘blauwe economie’ (rondom zee en kust), de bouw- en onderhoudseconomie en tot slot digitalisering en datascience. Rabobank adviseert om de regio tot een ‘de tuin van innovatie’ te maken en ruim baan te bieden aan ondernemerschap en vernieuwing op deze vijf economische specialisaties. Daarbij kunnen zeer innovatieve bedrijven als voorbeelden optreden om achterblijvers te inspireren.

Versterk de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven
Voor een economie die bijdraagt aan brede welvaart zijn verbinding en samenwerking cruciaal. Het is nodig om meer bruggen te slaan binnen de zogenoemde ‘triple helix’: onderwijs, bedrijfsleven en overheid. Versterk de onderlinge samenwerking en vorm samen een visie op de regio, adviseert de bank. Ze noemt het Ontwikkelbedrijf Noord-Holland Noord en het Economisch Forum Holland boven Amsterdam als belangrijke partijen in deze regionale verbondenheid. Ook is het waardevol om in de regio een ‘economic board’ op te richten om die samenwerking aan te jagen.

Voorwaarden voor vernieuwing
De wegverbindingen, het openbaar vervoer en het elektriciteitsnet in de regio hebben volgens de ondervraagden een impuls nodig. Er zijn meer huizen nodig, het liefst gebouwd in kleinschalige projecten volgens het model van organische groei. De deelnemers aan het onderzoek noemen dit als voorwaarden voor een nieuwe economische dynamiek en om het gebied aantrekkelijker te maken voor wonen en werken.

Bedrijven moeten zich meer profileren
Uit de gesprekken bleek dat veel jongeren graag in de regio willen blijven wonen, maar er te weinig perspectief zien. In tijden van krapte op de arbeidsmarkt is het extra belangrijk om hen te verbinden aan de regio via stage- en afstudeerplekken. ‘Ik ken eigenlijk geen grote bedrijven uit de regio. Bedrijven presenteren zich ook niet echt op de universiteit’, vertelde een geïnterviewde student. Het is dus aan ondernemers om zichzelf en de carrièrekansen beter te laten zien, zo benadrukken de onderzoekers. Dit kan bijvoorbeeld tijdens stagemarkten van onderwijsinstellingen binnen en buiten de regio.

Urgentie om te versnellen
Het rapport met de vijf opgaves werd op 6 maart uitgereikt aan Anja Schouten, burgemeester van Alkmaar. Tijdens de bijeenkomst onderstreepte directeur coöperatieve Rabobank Ralph van Soomeren het belang van de genoemde opgaves. ‘We staan als regio voor de grote opdracht om te transformeren naar een klimaatvriendelijke, duurzame en inclusieve economie. De urgentie is groot, dat voelt iedereen. Dus is het hoog tijd om te durven kiezen, om over grenzen heen te stappen en nauwer samen te werken. Gelukkig gebeurt er op dit gebied al veel. Van het nieuwe duurzaamheidscentrum in de regio Alkmaar tot biobased woningbouw en het Blue Port Center in Den Helder. Allemaal mooie stappen in de goede richting. Het is nu zaak om die ontwikkeling samen te versnellen.’

Rol van de bank
Rabobank voerde dit onderzoek uit, omdat zij als coöperatieve bank een substantiële bijdrage wil leveren aan het welzijn en de welvaart in de regio. Het stimuleren van economische groei en tegelijkertijd investeren in een vitale leefomgeving staan daarin centraal. Specifiek richt Rabobank zich op het versnellen van de drie grote maatschappelijke transities: de duurzaamheids- & energietransitie, de transitie naar duurzame voedselketens en de transitie naar een inclusieve maatschappij.

Op de foto (van Guillaume Groen) van links naar rechts: Burgemeester Anja Schouten, Harmen Krul (lid Tweede Kamer), Friso de Zeeuw (voorzitter Economisch Forum ‘Holland boven Amsterdam’), en Ralph van Soomeren (directeur coöperatieve Rabobank).