Elfenbankjes
Er is een Fopelfenbankje, een Ruig elfenbankje, een Fluweelelfenbankje, een Dwergelfenbankje...
Gepubliceerd: 9 februari 2024
Saai en grauw!
Het Gewoon elfenbankje is een paddenstoel die misschien, in eerste instantie, een beetje saai en grauw lijkt. Je zou er in een bos waarschijnlijk zo aan voorbij gaan. Zijn Nederlandse naam begint ook nog eens met het woordje gewoon en dat zou niet alleen een goede benaming zijn voor hoe algemeen deze zwam voorkomt door heel Nederland heen, maar ook voor zijn uiterlijk. Het duurde voor mij dan ook een paar jaar voordat ik doorhad dat zijn wetenschappelijke naam veel beter bij hem past, Trametes versicolor. Trametes betekent “de dunne” en versicolor “veelkleurig”. Veelkleurig? Zou je misschien denken. Maar ze zijn toch saai en grauw? Nou, hoe meer foto’s ik van deze zwammen maakte, hoe meer ik mij verwonderde over de vele kleuren die elfenbankjes hadden. Van zwart, tot allerlei tinten bruin tot oker of oranjegeel, olijfgroene, roodachtige en ik heb inmiddels zelfs blauwe elfenbankjes gezien. Het uiterlijk van een Gewoon elfenbankje kan dus heel sterk verschillen.
Ieder jaar opnieuw gevormd
Elfenbankjes verschijnen vaak in groot aantal, naast en dakpansgewijs boven elkaar en worden ieder jaar opnieuw gevormd en groeien het hele jaar. Hun hoeden zijn halfrond tot waaiervormig en 5 tot 8 centimeter breed. De bovenkant is deels bedekt met fluweelzachte haartjes. De onderzijde van de paddenstoel is licht van kleur met kleine poriën van 3 tot 5 per mm.
Op veel boomsoorten te vinden
Het is een saprofyt en wondparasiet op allerlei loofbomen. Beuken, eiken, berken, populieren, wilgen, hazelaars en kersen en soms zelfs op sparren. Ze zijn vooral te vinden op dode stobben, maar de schimmel kan ook levende bomen infecteren wanneer hun bast na bijvoorbeeld een aanrijding is beschadigd, of als er een dikke tak is afgezaagd. Ze zijn ook te vinden op houten voorwerpen in tuinen en parken zoals bankjes.
Eetbaar, maar niet voor ons
Elfenbankjes zijn voor mensen oneetbaar. Voor insecten zoals de maden van de Grote elfenbankjesbreedvoet, een kleine vliegensoort en de rupsen van het oranjebruin kroeskopje, dit is een mot, is het echter hun waardplant. De meeste rupsensoorten zijn heel erg kieskeurig. Ze lusten vaak maar enkele soorten planten. Deze planten noemen we waardplanten.
Weetje
Er zijn naast het Gewoon elfenbankje nog meer soorten elfenbankjes: Ruig elfenbankje, Fluweelelfenbankje, Gezoneerd elfenbankje, Dwergelfenbankje, Geelgerand elfenbankje, Gesploos elfenbankje, Zwavelgeel elfenbankje, Tweekleurig elfenbankje, Reebruin elfenbankje, Fopelfenbankje. Deze soorten zitten echter niet allemaal in dezelfde familie als het Gewoon elfenbankje.
Margreet Frowijn-Druijven
Natuurfotograaf en vrijwillig boswachter Natuurmonumenten
www.facebook.com/MFNF.Natuurfotografie
Klik op één van de afbeeldingen voor een vergroting.
Deel
