Corona en Geur
Wat gaat daar mis?
Gepubliceerd: 4 december 2020
Aantasting reuk
Ongeveer 80% van de mensen met covid-19 hebben last van aangetaste reukzin (anosmie). Een groot deel van de geïnfecteerden heeft ook last van aangetaste smaakzin (dysgeusie), volledig smaakverlies (ageusie), of kan geen chemische irriterende stoffen zoals chilipeper voelen. Aangezien het zo veelvoorkomend is, raden sommige onderzoekers aan om geurverlies te gebruiken als diagnostische test. Dat is wellicht betrouwbaarder dan koorts of andere symptomen.
Verstoorde signalen
Hoe het coronavirus zijn slachtoffers van hun reuk- en smaakzin berooft, is een aanhoudend mysterie. In het begin van de pandemie waren artsen en onderzoekers bezorgd dat covid-gerelateerd reukverlies zou betekenen dat het virus via de neus zijn weg baant naar de hersenen waar het ernstige en blijvende schade zou aanrichten. Onderzoekers vermoedden toen dat het virus via de reukneuronen die geuren oppikken in de lucht en signalen overbrengen naar de hersenen reist. Onderzoek toont echter aan dat dit waarschijnlijk niet het geval is, zegt Sandeep Robert Datta, neurowetenschapper aan de Harvard Medical School.
Binnenvoering neus
‘De huidige data suggereren dat de primaire bron van het geurverlies eigenlijk het epitheel in de neus is.’ Die huidachtige laag van cellen is verantwoordelijk voor de registratie van geuren. ‘Het ziet ernaar uit dat het virus voornamelijk steuncellen en stamcellen aanvalt en niet rechtstreeks de neuronen,’ zegt Datta. Maar dat betekent niet dat neuronen niet getroffen kunnen worden, benadrukt hij.
Trilhaartjes
Bepaalde receptoren (ACE2-receptoren) zorgen ervoor dat het virus cellen kan binnendringen. Reukneuronen hebben deze receptoren niet op hun oppervlak, maar steuncellen wel. Zij bewaken de zoutbalans van de slijmvliezen, waardoor neuronen signalen kunnen sturen naar de hersenen. Als die balans verstoord wordt, kunnen de neuronen geen signalen meer doorgeven en valt de reukzin weg. Op de reukneuronen zitten vingerachtige trilhaartjes waar de receptoren die geur detecteren talrijk aanwezig zijn. ‘Als je die trilhaartjes fysiek verstoort, verlies je je reukzin,’ zegt Datta.
Plotseling
Het merendeel van de patiënten verliest de reukzin heel plots, alsof een schakelaar wordt uitgezet. De reukzin herstelt ook snel,’ zegt Datta. ‘Een fractie van de patiënten heeft gedurende lange tijd last van geurverlies en heeft een langere hersteltijd.’
Bron: EOS Wetenschap